Стала роднай мастоўская зямля

Іван Дзмітрыевіч Калашэйнаў нарадзіўся не ў Мастах. Але тут пражыў амаль паўвека, пакінуўшы адметны след на мастоўскай зямлі. І самыя важныя падзеі ў яго лёсе адбыліся таксама на Мастоўшчыне. Тут праходзіла яго станаўленне як чалавека і грамадзяніна.

Нарадзіўся ён у сям”і кубанскіх казакоў былой Кубана-Чарнаморскай вобласці ў 1916 годзе. Як многія яго равеснікі, марыў стаць ваенным. Закончыўшы вучылішча і атрымаўшы афіцэрскае званне, Іван Калашэйнаў быў накіраваны ў 355 артылерыйскі полк 110 стралковай дывізіі, якая размяшчалася ў Туле. З пачаткам вайны дывізію перакінулі абараняць Магілёў. Воіны замацаваліся на Дняпры.

“З болем у сэрцы ўзарвалі ў тарфяным балоце свае гарматы і пачалі прабірацца на ўсход,-- успамінаў Іван Дзмітрыевіч.—У адным з баёў быў цяжка паранены і трапіў у палон. Знаходзіўся ў лагеры для ваеннапалонных ва Усходняй Прусіі. Калі праз некалькі месяцаў вярнуліся сілы, разам з трыма афіцэрамі пачаў рыхтаваць уцёкі з лагера. Разумеў, што калі немцы затрымаюць, то расстраляюць.

Красавіцкай цёмнай ноччу 1942 года знялі падпілаваныя зараней краты на акне барака і ўцяклі. Прабіраліся на ўсход выключна начамі, каб не заўважылі немцы.

У Казіборскім лесе на рацэ Шчара сустрэлі партызан. Мяне ўзяў у сваю групу былы падпольшчык Павел Іванавіч Булак. Потым ён стане вядомым партызанскім камандзірам”.

Але найбольш праславіўся Іван Дзмітрыевіч Калашэйнаў у якасці камандзіра партызанскага атрада “Чырвонагвардзейскі”. На рахунку атрада – дзясяткі баявых аперацый, часта з пераўзыходзячымі сіламі ворага. Базіраваўся гэты атрад на правым беразе ракі Шчара за паўкіламетра ад аднайменнай вёскі і прыкладна на такой жа адлегласці ад Шымкоў.

Пасля вайны І.Дз. Калашэйнаў узначальваў розныя арганізацыі ў Мастах, доўгі час працаваў на “Мастоўдрэве”. Пайшоў на пенсію з пасады намесніка генеральнага дырэктара гэтага прадпрыемства.

Яшчэ аб адным добрым учынку гэтага чалавека хацелася б расказаць. І.Дз. Калашэйнаў быў ініцыятарам стварэння мемарыяльнага комплексу на рацэ Шчара, на тым месцы, дзе базіраваўся партызанскі атрад “Чырвонагвардзейскі”, а затым і атрад “Барацьба” Ленінскай брыгады. Падтрымку ў гэтым ён атрымаў не толькі ад мясцовай улады, але і ад сваіх паплечнікаў -- Ільі Міхайлавіча Глазкова і Анатоля Яўгенавіча Андрэева. І.М.Глазкоў быў камісарам у атрадзе І.Дз.Калашэйнава, а А.Я.Андрэеў камандаваў атрадам “Камсамол Беларусі”. Першы стаў намеснікам Старшыні Савета Міністраў БССР, а другі – Міністрам аўтамабільнага транспарту. Яны і дапамагалі ў вырашэнні пытання па ўстанаўленні помніка загінуўшым партызанам і воінам, прысутнічалі на яго адкрыцці. Запомнілася, як Ілья Міхайлавіч Глазкоў сказаў тады: “Мы з Калашэйнавым у час вайны ўзарвалі драўляны мост праз Шчару, каб немцы не маглі перабрацца на правы бераг ракі, а ў мірны час пабудавалі новы. Я хадайнічаў аб яго будаўніцтве, а за кошт “Мастоўдрэва” пакладзены асфальт на дарозе да помніка”.

Пасля вайны І.Дз. Калашэйнаў застаўся жыць і працаваць у нашым раёне, дзе ён змагаўся з ворагам у гады Вялікай Айчыннай вайны, які ён любіў усёй душой. У раённым музеі “Лес і чалавек” ёсць вялікая карціна, напісаная мастаком В.А.Кандраценка. На ёй і ўвекавечаны партызанскі камандзір.

С.ЗВЯРОВІЧ

На здымку: на карціне В. А. Кандраценкі І. Дз. КАЛАШЭЙНАЎ.
Фото аўтара
 

Перепечатка материалов допускается с письменного разрешения «учреждение «Редакция газеты «Зара над Нёманам».