10 апреля 2022 — 09:30
Вучні і настаўнікі Пескаўскага дзіцячага сада-сярэдняй школы наведалі мемарыяльны комплекс “Шавулічы” (на сайт). Усё далей і далей ад нас падзеі Вялікай Айчыннай вайны. Здавалася б, з часам боль сціхне, раны на сэрцы чалавечым зарубцуюцца, і памяць забудзе ўвесь жах тых гадоў. Але раны на сэрцы не рубцуюцца, памяць не забывае. Немагчыма забыць: вельмі шмат бед перанёс наш народ.
Вось адзін з трагічных прыкладаў – у Беларусі спалена 619 вёсак, 136 так і не адрадзіліся да жыцця. Вёска Шавулічы стала сястрой Хатыні. Дзеці падчас экскурсіі даведаліся, што да лета 1943 года на гэтым месцы была шматлюдная беларуская вёска, вельмі прыгожая. Хаты былі з жасцянымі дахамі, а гумно і хлявы – з саламянымі. Вуліца з вішнямі па адзін бок, па другі – са слівамі, а заквітнеюць вясной – усе жыхары радаваліся такой прыгажосці. Былі і дабротны ветраны млын з моцнымі крыламі, і двухпавярховая школа з вялікімі вокнамі, пабудаваная напярэдадні вайны. На жаль, усяго гэтага няма.
Толькі сумная карціна адкрылася нашаму погляду: невялікія драўляныя зрубы – сімвалы на месцы згарэлых дамоў. На кожным з іх нумар дома і прозвішча сямейства, якое тут пражывала. У дзвюх зрубах сваякамі ўстаноўлены помнікі. На адным ёсць невялікая фатаграфія членаў сям’і і імёны з датамі нараджэння. Глядзім на фотаздымак і болем шчыміць сэрца – тата, мама і іх цудоўная дачка, якой на момант трагедыі было ўсяго 11 гадоў. Моўчкі ідзем далей. У цэнтры – бронзавы колакал памяці і смутку з зялёнай стужкай. Яго сумны звон болем адклікаецца ў сэрцах кожнага з нас. Крыху наводдаль – помнік з гранітнай плітой, на якой імёны загінуўшых, каля падножжа – кветкі. Яшчэ адзін помнік – “Воін і падпольшчыца”. Два паклонныя крыжы – праваслаўны і каталіцкі, мірна жылі тут людзі розных канфесій. Вуліца, выбрукаваная каменем, – гэта па ёй ішлі ў свой апошні шлях старыя, дзеці, жанчыны. Дзве брацкія магілы – у пачатку і ў канцы вёскі. І зноў зрубы, зрубы, зрубы ... Чорнага колеру зрубы. І тонкія, стройныя і маладыя бярозы. Яны сумна схілілі свае галіны і ціхенька шалясцяць, быццам баяцца парушыць пакой гэтага журботнага месца.
Расстралялі 366 чалавек, з іх 120 дзяцей, самаму маленькаму дзіцяці было ўсяго два дні…. Пасля расстрэлу жыхароў вёскі ўсе пабудовы і хаты падпалілі, яны гарэлі цэлыя суткі. Відавочцы ўспаміналі, што пасля карнай аперацыі абпаленая зямля ў Шавулічах варушылася яшчэ некалькі дзён… Гэты боль немагчыма зразумець і прыняць. Застаецца толькі памятаць і не забываць, якім коштам нашаму народу дасталася Вялікая Перамога.
Галіна ГАЛАВЕНКА,
класны кіраўнік 9 класа
Пескаўскага дзіцячага сада-сярэдняй школы
Перепечатка материалов допускается с письменного разрешения «учреждение «Редакция газеты «Зара над Нёманам».
Назад