Два магнацкія роды жылі на тэрыторыі сучаснай Беларусі ў часы Вялікага княства Літоўскага. Мелі вялікае багацце і значны ўплыў на палітычныя падзеі, займалі вышэйшыя дзяржаўныя пасады. Яны былі ваяводамі Вялікага княства Літоўскага, маршалкамі Галоўнага Літоўскага трыбунала. А колькі было сярод іх епіскапаў, канцлераў, гетманаў не падлічыць. Рэзідэнцыяй роду Радзівілаў стаў Нясвіж, а Сапегаў Ружаны. Там узніклі спачатку замкі, а потым велічныя палацы еўрапейскага кшталту, якія да сённяшніх дзён уражваюць ўяўленне людзей.
У Нясвіжы пасля рэстаўрацыі палаца давялося быць некалькі разоў, а вось Ружаны наведаў у адзін з выхадных дзён зусім нядаўна. Ружаны бліжэй да Мастоў, чым Нясвіж, усяго крыху больш за 80 кіламетраў дарогі. Калісьці яны ўваходзілі ў Слонімскі павет Навагрудскага ваяводства. Пакуль там нямнога турыстаў, і можна, не спяшаючыся, агледзець палацавы комплекс, разбураную яго частку і абноўленую, пабываць у музеі, пазнаёміцца з цікавымі экспанатамі.
Палац Сапегаў знаходзіцца на вялікім узгорку і відаць з любога месца ў Ружанах. Нават паўразбураны, ён выклікае здзіўленне і захапленне. Можна толькі ўявіць, якім прыгожым быў палац. Сведчанне таму велічныя будынкі, астаткі піястр, ляпных гірлянд, скульптур, якімі былі дэкараваны фасады пабудоў.
З самага пачатку, а гэта XVI стагоддзе, дварцовапаркавы комплекс у Ружанах быў унікальным. Ён ні ў чым не ўступаў еўрапейскім рэзідэнцыям. Радавалі вочы вяльмож парк, сад, тэатр і здзіўляючай прыгажосці аранжарэя.
Аднак, у выніку міжусобных сутыкненняў і вайны са шведамі, замак моцна пацярпеў, і ўладальнікі вырашылі яго ператварыць у дварцовы ансамбль. У другі раз ён моцна пацярпеў у гады Першай сусветнай вайны. У ім цяпер вядуцца рэстаўрацыйныя работы. Уязная брама (на здымку ўверсе) ужо адрэстаўрыравана.
С. ЗВЯРОВІЧ
Перепечатка материалов допускается с письменного разрешения «учреждение «Редакция газеты «Зара над Нёманам».
Назад