03 июня 2020 — 09:59
Усё далей у мінулае адыходзіць Вялікай Айчынная вайна. З гісторыі я ведаю, што любая вайна нясе слёзы, разбурэнні, смерць.
Мірныя абставіны
Жыццё без вайны для мяне знаёма і зразумела. Я кожную раніцу спяшаюся ў школу, радуюся праменням узыходзячага сонца, чыстаму паветру і прыветлівым усмешкам прахожых. І ўсё гэта дзякуючы сапраўдным героям, якія прайшлі праз цяжкія выпрабаванні вайной і абаранілі сваімі жыццямі сённяшні мірны дзень ад фашызму.
Дарагое сэрцу аблічча
Сярод гэтых герояў быў і мой прадзед Іван Дзянісавіч Малевіч, які нарадзіўся ў 1915 годзе. Не знаёмы я з ім асабіста, не бачыў яго жывым: за дзевяць гадоў да майго нараджэння, у 81 год ён памёр.
А з фотаздымка глядзіць на мяне сур’ёзны, паважны, упэўнены ў сабе, яшчэ малады салдат з медалём на грудзях. Фуражка, гімнасцёрка, перацягнутая салдацкай папругай, штаны-галіфэ, пальчаткі скураныя – усё гэта падкрэслівае ваенную выпраўку высокага і зграбнага мужчыны. Пульхныя вусны з ледзь прыкметнай усмешкай, вялікі нос, чорныя бровы і стомленыя вочы (васільковыя, як у мяне), у якіх іскрыцца выразная лагодная ўсмешка. Без сумнення, ён пільна глядзіць на мяне: так знаёміцца са мной, шукае падабенства. Мне здаецца, што прадзед правярае кожнае маё слова, сказанае пра яго. Напэўна, хочацца яму расказаць пра тое, як і дзе ваяваў, як авалодаў трафейнымі пальчаткамі, што прыйшлося перажыць і выпрабаваць.
Скупыя звесткі
Па закліку сэрца стаў артразведчыкам у саставе 280-й гвардзейскай процітанкавай брыгады 1-га Беларускага фронта. Гвардыі радавы чырвонаармеец Іван Малевіч вызваляў Варшаву, Сухачоў. За праяўленую смеласць і вынослівасць быў узнагароджаны медалём “За вызваленне Варшавы”.
Браў Штатград, Берлін. У ходзе баявых дзеянняў атрымаў два раненні. За сумленнае выкананне воінскага абавязку, мужнасць і вернасць прысязе ўзнагародзілі медалямі “За адвагу” і “За ўзяцце Берліна”. Маюцца і пасляваенныя юбілейныя медалі.
Забыць немагчыма
Вельмі шкада, што не ведаю верагодных фактаў ваеннага ліхалецця пра дзеда. Але абяцаю: даведаюся і заўжды буду ганарыцца дарагім мне чалавекам і ўсімі тымі, хто выстаяў у сутычцы з ворагам. Не забуду! І дзецям сваім перадам, каб ведалі і помнілі.
А хіба ж можна забыць такога чалавека, якога памятаюць “добрым, прамалінейным, з душой чыстай, як сляза”. Жартаўнік, весяльчак, прывучаны з дзяцінства да працы на зямлі. – І адносіны да зямлі-маці ў яго былі асаблівыя, – кажа мой дзядуля Яўген (сын Івана Дзянісавіча) і дадае: –Сцвярджаў, што зямля, як і чалавек, характар мае, таму яна любіць спрытныя і працавітыя рукі, шчодрасць чалавечай душы і цяпло.
Пра талент Івана Дзянісавіча з удзячнасцю ўспамінаюць унучкі Алена і Вольга, для якіх быў палачкай-выручалачкай, калі рыхтавалі дамашнія заданні па маляванні і чарчэнні. З меркаваннем ўнукаў згаджаецца і Станіслаў Звяровіч – аднакласнік дзеда Яўгена: “Па-добраму зайздросціў Яўгену, калі ён на ўроках малявання атрымліваў толькі выдатныя адзнакі. Высветлілася, што ў гэтым дапамагаў яму яго тата Іван Дзянісавіч. У час сустрэчы я звярнуўся да дзядзькі Івана, каб ён падзяліўся сакрэтамі свайго майстэрства. І ён так спрытна вадзіў алоўкам па паперы, што варона, быццам жывая, узляцела на дрэва і, здавалася, вось-вось закаркае. З лёгкай рукі таты аднакласніка і ў мяне пайшлі поспехі па рысаванні ўверх”.
Род прадаўжаецца
Іван Дзянісавіч сумесна з каханай жонкай-прыгажуняй Аленай выгадавалі дзве дачкі і сына. Пяцёра ўнукаў, дзевяцёра праўнукаў, прапраўнук і прапраўнучка прадаўжаюць яго род.
Я адчуваю, што сваім праніклівым позіркам прадзядуля Іван быццам загадвае нам – сваім нашчадкам – жыць за яго, за сябе, вучыцца, працаваць, цаніць людзей працы, любіць і берагчы сваю зямлю і Радзіму.
Уладзіслаў КУЛЬ
Перепечатка материалов допускается с письменного разрешения «учреждение «Редакция газеты «Зара над Нёманам».
Назад